Wścieklizna jest groźną chorobą wirusową, na którą wrażliwe są wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. W Polsce rezerwuarem wścieklizny jest lis rudy. Lisy mogą zarazić wścieklizną inne zwierzęta domowe i dzikie, a także ludzi. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej śmiertelnej choroby na terenie Polski, na obszarach o największym ryzyku wystąpienia wścieklizny Inspekcja Weterynaryjna prowadzi szczepienia lisów wolno żyjących.
Jak przeprowadza się szczepienia?
Szczepienia lisów przeciwko wściekliźnie mają na celu:
- Ochronę zdrowia publicznego: Zmniejszenie ryzyka przeniesienia wirusa na ludzi oraz inne zwierzęta.
- Ochronę zwierząt: Zapobieganie rozprzestrzenianiu się wścieklizny w populacjach dzikich i domowych zwierząt.
- Kontrolę populacji: Zdrowa populacja lisów pomaga w zachowaniu równowagi ekosystemów.
Akcja szczepień jest wykonywana w sposób polegający na zrzutach przynęty zawierającej szczepionkę doustną przeciwko wściekliźnie dla lisów wolno żyjących z samolotów lub śmigłowców oraz na ręcznym wykładaniu (nazwa stosowanego podczas akcji produktu leczniczego weterynaryjnego – Rabadrop, zawiesina doustna).
Zrzut szczepionki i wykładanie ręczne poprzedzane jest akcją informacyjną. Informacja o terminie i sposobie przeprowadzenia szczepień ochronnych w miejscowościach położonych na obszarze, na którym będą one przeprowadzane oraz w miejscowościach graniczących z tym obszarem przekazywana jest w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.
Historia szczepień przeciwko wściekliźnie lisów w Polsce.
Rok 1993 wiosna – rozpoczęcie szczepień w pasie 80 km od zachodniej granicy Polski
Szczepieniem objęte cztery województwa:
– szczecińskie
– gorzowskie
– zielonogórskie
– jeleniogórskie
Zrzut szczepionki z samolotów odbywał się na liniach przebiegających z zachodu na wschód tak by na jednym km2 zrzucone zostało 30 szt. szczepionki.
Linie zrzutu oddalone od siebie było o 1 852 metry.
W latach późniejszych obszar szczepień został rozszerzony do pasa 100 km by w latach kolejnych objąć całe województwa:
– zachodniopomorskie
– lubuskie
– dolnośląskie
– opolskie
– małopolskie
– podkarpackie
Kolejne lata przyniosły rozszerzenie obszaru zrzutu szczepionki o województwa
– łódzkie
– wielkopolskie
– świętokrzyskie
oraz częściowo pomorskie i kujawsko-pomorskie
Zrzut szczepionki z samolotów odbywał się nadal na liniach przebiegających z zachodu na wschód tak by na jednym km2 zrzucone zostało 25 szt. szczepionki. Linie zrzutu oddalone od siebie było o 1 000 metrów.
W miarę uznawania zachodnich obszarów Polski jako wolne od wścieklizny zrzut szczepionki przesuwał się na wschodnią cześć kraju.
W roku 2025 szczepienia obejmują obszary województw:
– częściowy obszar warmińsko-mazurskiego
– podlaskie
– mazowieckie
– lubelskie
– świętokrzyskie
– małopolskie
– podkarpackie
Zrzut szczepionki z samolotów odbywa się na liniach przebiegających z zachodu na wschód oraz północ – południe tak by na jednym km2 zrzucone zostało od 20 do 30 szt. szczepionki. Linie zrzutu oddalone od siebie są o 500 metrów.